Braziliaanse lof voor Jan Brokken

Veel lof voor O Esplendor de Sao Petersburgo (De gloed van Sint-Petersburg) , dat dit najaar is verschenen als eerste van vier boeken van Jan Brokken die de Braziliaanse uitgeverij Ayine in het Portugees uitgeeft. Voor Paulo Nogueira van dagblad Estadão, vooraanstaande krant uit São Paulo, is O Esplendor de Sao Petersburgo een van de grootste literaire verrassingen van het jaar. ‘Bijna alle hedendaagse kunst is ontkiemd in charismatische stedelijke wiegen,’ schrijft hij in zijn recensie van 11 november 2022. ‘Wenen, Tokio, New York, |Londen, São Paulo. Er waren al magistrale monografieën die deze nesten en hun broedsels beschrijven, zoals die van Edmund White over Parijs, van John Banville over Praag en van Ruy Castro over Rio de Janeiro. Daar kan de Nederlandse auteur Jan Brokken aan toegevoegd worden, die Sint-Petersburg als een gelukkige droomstad beschrijft, zo niet politiek (de context is het Sovjet totalitarisme en Poetins populisme), dan toch als een overvloed aan meesterwerken. In O Esplendor de Sao Petersburgo combineert hij roman, biografie en reisverhaal op een bijzonder smakelijke manier. Het boek is een subjectieve maar encyclopedische genealogie van figuren die hun stempel drukten op de literatuur, de muziek, de schilderkunst en de film. Dat klinkt wat zwaar maar Jan Brokken is een verteller die je de adem beneemt en die je zo geestdriftig door de stad voert dat je niets maar dan ook niets wilt missen. Wie de show steelt in zijn boek als een lyrische Robin Hood – die de filistijnen plukt om ze aan de lezers te geven – is de dichteres Anna Achmatova, die in huurkazernes woonde maar harten brak met de onbeschaamdheid van een hertogin.’ Die laatste zin is niet van Jan Brokken maar wel erg mooi.